Pottenbakkers/ Divers

Collectie 1 > Nederland

Spaarvarkens van pottenbakkers

Niet alles wordt getoond, dat zou te veel worden. Daarom is een selectie van veel voorkomende Nederlandse spaarvarkens gemaakt die je kan zien op deze pagina. En daarna heb je toch nog niet alle Nederlandse spaarvarkens gezien.

Wat valt er te vertellen over deze spaarvarkens, nadat je op de vorige pagina's de bekendste al zag? Behalve dat je hier ook echte pottenbakkers-spaarvarkens ziet. Vaak bestaat er maar één van, soms 5-10, maar geen honderden. Want dan worden het weer productie-spaarvarkens, maar uit te leggen wordt weer te technisch. We kijken hier 'gewoon' plaatjes. Er zijn spaarvarkens bij uit Limburg, waar zelfs een toeristische route langs pottenbakkers bestaat. En verder komen ze overal uit ons land vandaan.

Divers

Naast nog wat spaarvarkens van pottenbakkers, waarvan je er nog enkele kan zien, heb ik een selectie gemaakt van met de mal gemaakte spaarvarkens die je vroeger regelmatig aantrof in Nederlandse winkels en huizen. Wat moet ik er van vertellen als de plaatjes meer zeggen dan 100 woorden? Kijken dus......

Kees van Moorsel

De basisvorm van deze spaarvarkens is van Kees Van Moorsel (actief tot 1967, waarna zijn dochter Helena Maria tot 1976/77 de pottenbakkerij beheerde). Van Moorsel nam in 1941 Potterie De Vier Paddestoelen over (productie tot 1951; sommige bronnen melden een brand in 1944). Daarna was hij vanaf 1953 eigenaar van Pottenbakkerij 't Kalkoentje in Remmerden, nabij Rhenen.

De beide originele spaarvarkens met de initialen KvM in mijn collectie schrijf ik toe aan de Vier Paddestoelen. De andere zonder initialen zijn, veelal gemaakt in serie en in opdracht, gemaakt in Pottenbakkerij ' t Kalkoentje uit de periode 1953-1976. Een met het "merk" Rhenus. Lengte ± 15,5 cm. Decor Art Deco.

Voor het blokjes decor, in verschillende varianten heeft van Moorsel terug gegrepen op het decor dat zijn oud-collega’s van de Vier Paddestoelen tot ± 1930 gebruikten. Daarnaast maakte hij spaarvarkens met motieven in opdracht. Bekend is dat hij ook spaarvarkens maakte voor de Raiffeissenbank, waarvan ik er helaas nog geen een van heb ontdekt.
Ondergrond: mat glazuur, grijs gemêleerd. Blokjes in primaire kleuren. Maar ook, en die zijn zeldzaam, spaarvarkens in geel/oker gemêleerd. Ik heb er sinds september 2025 één van, met cartouche van SMN (Stoomvaart Maatschappij Nederland - 1870-1970).

Periode 1960-1970. Pottenbakkerij ’ t Kalkoentje; Kees Van Moorsel (1953-1967), niet KvM gesigneerd. Een zeldzaam geel/ oker exemplaar, gemaakt voor de SMN - Stoomvaart Maatschappij Nederland. Of deze bestemd ware voor de passagiers of voor het personeel is mij niet bekend. Lengte ± 15,5 cm. Van deze okerkleur is nog één andere bekend, met blokjes motief.

Periode 1960-1970. Pottenbakkerij ’ t Kalkoentje; Kees Van Moorsel (1953-1967), niet KvM gesigneerd. Lengte ± 15,5 cm. SMN = Stoomvaart Maatschappij Nederland. Vrij zeldzaam.

Origineel van Kees van Moorsel van De Vier Paddestoelen (productie 1941-1951; sommige bronnen melden 1944). Met origineel merkteken.

Pottenbakkerij ’ t Kalkoentje (1953-1967). Lengte 14,5 cm. SMN = Stoomvaart Maatschappij Nederland.

Pottenbakkerij ’ t Kalkoentje (1953-1967). Lengte 15 cm. "H. † PAR" .Voor ’t missiewerk van een Heilig Kruis Parochie. Met barst (helaas).

Origineel van Kees van Moorsel van De Vier Paddestoelen (productie 1941-1951; sommige bronnen melden 1944). Met origineel merkteken KvM.

Pottenbakkerij ’ t Kalkoentje (1953-1967). Lengte 14,5 cm. Deze heeft een afwijkende decoratie. Lengte 14,5 cm.

Pottenbakkerij ’ t Kalkoentje (1953-1967). Lengte 14,5 cm. Dit keer met floraal (tulp) motief. Lengte 15 cm.

Pottenbakkerij ’ t Kalkoentje (1953-1967). Lengte 14,5 cm. Rhenus is de Latijnse naam voor de Rijn en in de Romeinse tijd tevens de naam van Rhenen.