Glücks Schwein: Een spaarvarken vol verhalen. Mijmering over verre reizen, oude letters en gekoesterde herinneringen. Plus het werkelijke verhaal.
Gepubliceerd door GD/ CoPilot - 07 sep 2025
Naslagwerk ouderwetse spaarvarkens
Deze website gaat over ouderwetse spaarvarkens. De soort van keramiek die je (als het ware) stuk moet slaan of gooien om het geld er uit te krijgen. Alle getoonde spaarvarkens behoren tot 1 collectie, namelijk die van mij – Gert Deelman. Met uitzondering van de blog, daar staan ook andere bijzondere. Het lezen ook waard. De website heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld als een catalogus van spaarvarkens uit vele landen met hun karakteristieken. Je mag het gerust een naslagwerk noemen. Op de foto mijn eerste spaarvarken (1965).
Alles over spaarvarkens
Er bestaan meer spaarpotten dan spaarvarkens. Beetje vreemd om te stellen dat het spaarvarken het enige echte spaarvoorwerp zou zijn. Dat doe ik ook niet. Het spaarvarken stelt zich bescheiden op tussen alle, al dan niet mechanische, spaarpotten. Binnen de verzamelingen "spaarvarkens" verzamel ik de variant die ik de authentieke, ouderwetse soort noem. Namelijk die zonder dop, kurk of slotje in de buik. De soort die je (als het ware....) stuk moet slaan om je geld er uit te krijgen.
Wie ik ben? Gert Deelman en ik verzamel sinds 1965 ouderwetse spaarvarkens en heb er inmiddels, vind ik zelf, een beetje kijk op. Sinds die tijd heb ik inmiddels 1300 originele exemplaren op de kop getikt. De intrinsieke waarde van mijn collectie heb ik nooit uitgerekend. Alhoewel die groot moet zijn is de emotionele waarde is vele malen groter. Ik heb wat met spaarvarkens, daarentegen niks met gewone varkens.
Het merendeel van mijn spaarvarkens heb ik zelf op locatie gekocht. Maar de laatste jaren komt steeds meer via Marktplaats, eBay, Tradera of werd overgenomen van een verzamelaar die er mee stopte. Of uit een erfenis, immers alles is eindig. Daarnaast heb ik fans die voor mij de 'markten' afgingen. Je kon ze herkennen aan het volgende: "man/ vrouw ziet een spaarvarken, tilt het op en kijkt naar de buik, schudt meewarig/ teleurgesteld het hoofd en loopt verder: weer een spaarvarken met dop. Maar als ze een echte zien, zie je ze blij worden." En ik dan later ook!
Waarom een spaarpot in de vorm van een varken?
Er zijn meerdere verklaringen, ik geef er twee.
1. Andere spaardieren dan een varken kunnen toch ook? Die zijn er, heel veel zelfs. Ik spaar varkens, spaarvarkens. Het varken staat voor het kapitaal dat het gemiddelde gezin in heel vroeger tijden bezat. Toen spaarden de mensen nauwelijks geld, of het moest zijn in een missiebusje of een offerblok in de kerk. Een spaarpot hadden ze niet nodig. Ze spaarden wel op een andere manier. Zoals door in het voorjaar een biggetje te kopen, dat groot te brengen en het gemeste varken in november te slachten als voedsel voor de winter. Dat was het kapitaal van de arbeidersgezinnen en keuterboeren. Niet alleen als voedsel, maar ook om de chirurgijn (de dokter) te betalen met een ham, of daarmee schulden bij anderen af te lossen. In die zin was het geslachte varken een spaarvarken met kapitaal.
2. Spaarvarken in het Engels is "piggy bank". Maar dat is daar ook het algemene woord, het containerbegrip, voor alles waar je munten in kan stoppen; voor spaarpot dus en niet alleen spaarvarken. Hoe dat komt? Hier de korte versie, zie verder mijn blog ('piggybank' vs spaarvarken'van 2015-05-07):
"In de Middeleeuwen maakte men in Engeland van de kleisoort ‘pygg’ aardewerken potten en kommetjes die zeer geschikt waren als keukengerei en ook om losse muntjes in te bewaren. In de loop der tijden is de naam van de kleisoort pygg verward met zijn Engelse homoniem pig (varken) zodat piggy bank ontstond. De algemene naam voor iets waar je in spaart. Het is voor de Engels sprekenden tevens de verklaring waarom er spaarpotten in de vorm van spaarvarkens werden gebakken". Ik heb ernstige twijfel bij deze uitleg.
Ik prefereer de uitleg van het varken als het kapitaal van de kleine man. Daarenboven heeft het varken de geluks factor.
Kijk voor meer uitleg over die geluksfactor bij "geschiedenis".
Ballotage
Mijn spaarvarkens voldoen aan 3 criteria:
- Van steenachtig materiaal als aardewerk, porselein, siderolith, gres of gips;
- Van de soort die je (als het ware) kapot moet slaan om het geld er uit te krijgen;
- Lijken op een varken.
Spaarfonds
De speciale site over deze spaarvarkens met de volledige historie en ALLE spaarvarkens.
Ook verzot op leuke feitjes?
Weetjes over spaarpotten, spaarvarkens en alles wat zich er omheen beweegt.
Spaarvarken kopen?
Kijk in mijn shop voor ouderwetse spaarvarkens tegen zeer aantrekkelijke prijzen.
Language/Taal
Also available in the English language,
click the picture
click the picture
Meer info?
Blog: achtergrond info en talloze weetjes.
Facebook: Lees hier mijn Spaarvarken Krant.
Instagram: Mijn zoektocht!
Glücks Schwein
De Onvindbare Oorsprong
De Onvindbare Oorsprong van het Gzhel spaarvarken. Of: hoe een Russisch varken mij te slim af is.
Gepubliceerd door GD/ CoPilot - 05 sep 2025
Hoera: een logo
Als er geen merk onder je spaarvarken staat maar wel een logo dat je niet herkent en een chatbot om hulp vraagt kan het vreselijk mis gaan.
Gepubliceerd door GD - 27 aug 2025
InhoudsopgaveVoor een uitgebreide inhoudsopgave klik je op het spaarvarken.
Van uit de inhoudsopgave kan je ook doorklikken op de pagina die je zoekt.
