Geschiedenis 1
Waarom een spaarpot in de vorm van een varken?
Er zijn meerdere verklaringen, ik geef er twee.
Andere spaardieren dan een varken kunnen toch ook? Die zijn er, heel veel zelfs. Ik spaar varkens, spaarvarkens. Het varken staat voor het kapitaal dat het gemiddelde gezin in heel vroeger tijden bezat. Toen spaarden de mensen nauwelijks geld, of het moest zijn in een missiebusje of een offerblok in de kerk. Een spaarpot hadden ze niet nodig. Ze spaarden wel op een andere manier. Zoals door in het voorjaar een biggetje te kopen, dat groot te brengen en het varken in november te slachten als voedsel voor de winter (zie plaatje). Dat was het kapitaal van de arbeidersgezinnen en keuterboeren. Niet alleen als voedsel, maar ook om de chirurgijn (de dokter) te betalen met een ham, of daarmee schulden bij anderen af te lossen. Ook in die zin was het geslachte varken een spaarvarken met kapitaal.
Spaarvarken in het Engels is piggy bank. Maar dat is daar ook het algemene woord voor spaarpot, niet alleen spaarvarken. Hoe dat komt? Hier de korte versie, zie verder mijn blog ('piggybank' vs spaarvarken; 2015-05-07):
In de Middeleeuwen maakte men in Engeland van de kleisoort ‘pygg’ aardewerken potten en kommetjes die zeer geschikt waren als keukengerei en ook om losse muntjes in te bewaren. In de loop der tijden is de naam van de kleisoort pygg verward met zijn Engelse homoniem pig (varken) zodat piggy bank ontstond. De algemene naam voor iets waar je in spaart. Het is voor de Engels sprekenden tevens de verklaring waarom er spaarpotten in de vorm van spaarvarkens werden gebakken. Ik twijfel aan deze uitleg.
Ik prefereer de uitleg van het varken als het kapitaal van de kleine man. Daarenboven heeft het varken de geluks factor.
